درخت زردآلو
زردآلو نام ميوهاي خوراكي، گرد و كروي مانند است. ميوه اين گياه هستهدار ميباشد كه هسته آن نيز بسيار خوشمزه است كه طرفداران زيادي دارد. زردآلو از تيره گلسرخيان و رزاسه و جزو دسته بادامي هاست كه داراي ميوه شفت ميباشند. ميوه آن به شكل قلب نوك تيز به رنگ سبز روشن مايل به زرد ميباشد. گلهاي آن درشت و به رنگ سفيد متمايل به قرمز است و دوجنسي ميباشند. هسته آن صاف، قهوهاي و بيضي شكل است. گلهاي زردآلو در بهار معمولاً زودتر از اكثر ميوههاي ديگر باز ميشود و به همين دليل بايد اين گياه را در مناطقي كه سرماي ديررس بهاره وجود نداشته باشد كاشت. منشأ اين گياه را ارمنستان ميدانند ولي بهطورقطع اصل اين درخت از آسياي غربي و مركزي است. بومي چين بخصوص چين غربي و سيبري است. درخت زردآلو چندان مرتفع نميباشد و ارتفاعش تا ۶ متر هم ميرسد.
ميوه اين گياه شيرين و به رنگ زرد ميباشد كه در ابتداي رشد به رنگ سبز است. شكوفههاي زيبا و بزرگي به رنگ سفيد و صورتي دارد كه به هنگام شكفتن منظره زيبايي را پديد ميآورد. برگهاي بيضي مانندي به رنگ سبز دارد. ميوه اين گياه گوشتي و درعينحال آبدار است. ميوه اين گياه در اوايل فصل تابستان ميرسد. به سرماي ديررس تابستان حساس است. اين درخت تا ۴۰ سال نيز عمر ميكند. ميوه اين گياه خواص بسياري دارد. در بيشتر مناطق رشد ميكند. در هر گره يك شاخه يك ساله و يا اسپور زردآلو، معمولاً سه جوانه در محور برگ رشد ميكند. جوانه وسطي رويشي و در جوانه كناري جوانههاي گل هستند. تعداد جوانههاي گل موجود در هر واحد رشد يا هر گره بسته به رقم متفاوت است. واحدهاي ثانويه رشد طولي (كه بعد برداشت تشكيل ميشوند) تعداد گل بيشتري نسبت به واحدهاي اوليه رشد طولي (كه طي گلدهي و ميوه دهي ايجاد ميشوند) توليد ميكنند و احتمال تبديل يك گل به ميوه در واحدهاي ثانويه رشد، بيشتر است. به عبارت ديگر شيب تعداد گلها در شاخههاي بلند از پايين به سمت نوك شاخه افزايش يافته و گلها بهصورت تدريجي در جهتي مشابه باز ميشوند. زمان گلدهي زردآلو به رقم و تعداد ساعات سرماي بين ۰ الي ۷ درجه سانتيگراد در طي فصل خواب بستگي دارد و طول مدت گلدهي بسته به رقم و شرايط جوي تغيير ميكند. تمايز يابي زردآلو در اواخر تابستان روي شاخههاي فصل جاري و اسپورهاي كوتاه مسنتر صورت ميگيرد و گلها فقط روي جوانههاي جانبي به وجود ميآيند.
درختان زردآلو بيشترين خسارت را از سرماهاي بهاره متحمل ميشوند زيرا زودتر از ساير درختان ميوه گل ميدهند. زردآلو يك گونه كاملاً مستعد براي تشكيل نامنظم ميوه است كه سبب حذف ارقام خوب زردآلو با وجود داشتن خواص كمي و كيفي مناسب و تقاضاي زياد بازار براي آنها ميشود. به دليل سختي ارزيابي تمام عوامل احتمالي مؤثر بر تشكيل ميوه در شرايط باغ، اين رفتار بهخوبي شناسايي و ارزيابي نشده است ولي دلايل متعددي براي بينظمي تشكيل ميوه زردآلو متصور است.
شرايط محيطي موردنياز
شرايط محيطي موردنياز درخت زردآلو، بسيار شبيه هلو است؛ با اين تفاوت كه كمتر از آن به سرماي زمستانه نياز دارد.
كوددهي
با توجه به اين كه اكثر خاكهاي تحت كشت زردآلو آهكي- فقير- شني بوده است. مديريت صحيح كودها يكي از عوامل مؤثر در افزايش كيفيت و بهبود خواص كيفي ميوه زردآلو است. در ميان عناصر غذايي پتاسيم، كلسيم، روي و بر در افزايش عملكرد و بهبود كيفيت زردآلو نقش بسيار مهمي را ايفا ميكنند.
خاك
زردآلو در اكثر خاكهاي عميق كه بهخوبي زهكشي شده باشند قادر به رشد است. ريشه زردآلو در برابر غرقاب شدن بسيار حساس است و خاكهاي كه به نسبت سبك و شني هستند مناسبترند. خاك محل زردآلو بايد ۳ متر عمق داشته باشد در صورتي كه خاك زهكشي خوبي داشته باشد مقدار زياد آهك در خاك تأثيري بر روي ريشه درخت نخواهد داشت. زمينهاي مرطوب براي كاشت زردآلو بسيار نامناسب است ولي برعكس در زمينهاي خشك و ريگي و آهكي بهخوبي به عمل ميآيد. در خاكهاي عميق، رطوبت كم و سبك بهتر بارور ميشود. در زمينهاي مرطوب از تنه و شاخههاي درخت صمغ تراوش ميكند.
آبياري
ريشههاي درخت زردآلو نسبتاً سطحي است يعني اين درختان توانايي يافتن و جذب آب را از اعماق خاك را ندارند و به همين دليل آبياري مناسب و وجود رطوبت مناسب در خاك براي رشد و ميوه دهي اين درختان اهميت دارد. اگر در منطقهاي كه زندگي ميكنيد ميزان ريزش باران كم است ميبايست حداكثر هر ۱۰ روز يك بار نسبت به آبياري گياهان اقدام كرد. بعد از آبياري نيز بهتر است كه رطوبت تا عمق حدود ۱۸۰ سانتيمتري خاك نفوذ كند زيرا بيشترين حجم ريشههاي درخت در اين عمق از خاك قرار دارند. اينكه چه مقدار از آب را بايد استفاده كنيم تا اين عمق از خاك خيس شود بستگي به بافت خاك دارد. براي خاكهاي سبك به آب كمتر و براي خاكهاي سنگين به آب بيشتر نياز است.
نور
درختان زردآلو براي رشد مناسب به مكاني با نور كامل و مستقيم آفتاب حداقل به ميزان ۸ ساعت در طي فصل رشد نياز دارند. نور كم مكان كاشت، موجب رشد ضعيف درختان، ريز شدن برگها، افزايش فاصله برگها نسبت به يكديگر، پريدگي رنگ برگها، عدم شكلگيري جوانه گل و ميوه و يا ريزش ميوهها در مراحل اوليه رشد و شكلگيري ميوههاي ريز و بدون كيفيت ميشود. اگر رطوبت موردنياز اين گياه بهخوبي تأمين شود اين گياه نسبت به نور فصول پر نوري همانند تابستان هيچگونه مشكلي نخواهد داشت.
دما
درختان زردآلو جهت استراحت و برطرف شدن نياز سرمايي به ۹۰۰-۳۰۰ ساعت دماي زير ۷ درجه نياز دارد. همچنين در مناطقي كه زمستانهاي گرم دارند، شكوفههاي اين درختان در بهار ريزش ميكند به همين دليل در مناطق نيمه گرمسيري و يا گرمسيري نميتوان اين درخت را پرورش داد. از نظر تحمل سرماي زمستان نيز اكثر انواع درختان زردآلو سرماي هوا را در زمستان حداكثر تا ۲۵- درجه سانتيگراد تحمل ميكنند البته انواعي از زردآلو همانند زردآلوي سيبريه Prunus sibirica نيز وجود دارند كه سرماي زمستان را تا ۵۰- درجه سانتيگراد تحمل ميكند. اما ميوههاي خوراكي با كيفيت پاييني و به تعداد كم توليد ميكنند. نوسانات دما در طي فصل رشد ميتواند موجب از بين رفتن قسمتي از تاج درخت زردآلو شود كه اين مشكل با نام آپوپلكسي يا مرگ پيش رس معروف است؛ زيرا اين نوسانات دمايي ميتوانند موجب ترك خوردن پوست درخت و باز شدن راهي براي ورود ساير آفات و موارد بيماري باز شود و فعاليت اين عوامل موجب از بين رفتن برخي قسمتهاي تاج و پوست تنه درختان زردآلو ميشود.
كاشت
زردآلو از طريق بذر، خواباندن، پيوند و قلمه تكثير ميشود. بذر اين گياه براي رشد بهتر نياز به يك دوره سرمادهي دارد براي اين كار ميتوانيد بذر اين گياه را در فصل پاييز بكاريد تا در فصل بهار جوانه بزند و رشد كند. همچنين ميتوانيد به مدت دو تا سه ماه بذر اين گياه را در فريزر و در دماي مناسب نگهداري كنيد سپس آن را در بستر خاك يا گلدان در عمق مناسبي بكاريد و روي آن را با خاك نرم بپوشانيد پس از گذشت مدتي گياه جوانه ميزند و شروع به رشد ميكند زماني كه گياه رشد كرد و به حد معيني از رشد رسيد نهال به دست آمده را به زمين اصلي منتقل كنيد. عمق كاشت بذر ۱ تا ۳ سانتيمتر است. فاصله كاشت بذر ۳ تا ۵ متر ميباشد. ارتفاع اين گياه بين ۳ تا ۸ متر و گاهي بيشتر است.
پيوند زني يكي از روشهاي اصلي تكثير اين درختان است. در اين روش پيوندكها از درختان زردآلو كه صفات مناسبي در ميوه دهي و كيفيت ميوه دارند تهيه ميشود. از آنجايي كه ريشههاي درختان زردآلو به خاكهاي سنگين حساس هستند و در مكانهايي كه تعويض خاك مشكل است ميتوان از پايههايي استفاده كرد كه نسبت به چنين شرايطي حساسيت كمتري دارند. پايههاي بذري زردآلو و يا به بيان ديگر پايههايي كه از كاشت هسته زردآلو به دست ميآيند مناسب خاكهايي عميق با زهكش مناسب هستند همچنين به طور كلي با استفاده از پايههاي بذري زردآلو محصولي بهتر و رشدي بيشتر به دست ميآيد. اما اگر خاك سبكتر و شني و با محدوديت آبياري باشد ميتوان از پايه بادام براي درختان زردآلو استفاده كرد. درختان هلو نيز يكي از پايههاي متداول براي درختان زردآلو هستند كه بخصوص در زمينهاي شني كه زهكش خوبي دارند و آبياري ميشوند مناسب است. نتيجه استفاده از پايه هلو پاكوتاه شدن درخت زردآلو است. البته در اين پيوند يعني زردآلو بر روي پايه هلو احتمال عدم گرفتن پيوند و ناسازگاري در محل پيوند وجود دارد و از طرفي كاشتن پايههاي هلو در باغي كه قبلاً درختان هلو در آن رشد ميكردند نتيجه خوبي نخواهد داشت. در زمينهاي سنگين و مرطوب ميتوان از پايه آلو بخصوص آلوي ميروبالان P.cerasifera استفاده كرد البته يكي از مشكلات اين پايه حساس بودن آن به پژمردگي ريشه و طوقه با عامل قارچي ورتيسليوم است.
نوع پيوندي كه براي عمليات پيوند زردآلو استفاده ميشود پيوند T و يا پيوند شكمي است و زمان انجام اين پيوند نيز خرداد ماه است. در اين زمان از پايههايي استفاده ميشود كه ضخامتي برابر با قطر يك مداد (حدود ۶ ميليمتر) داشته باشند و انجام عمل پيوند بر روي پايههايي كه كمتر از اين حد ضخامت دارند را تا شهريور به تعويق مياندازند. محل پيوند بر روي پايه نيز حدود ۲۵-۱۰ سانتيمتر از سطح خاك بالاتر است. بعد از گرفتن پيوندك ميتوان مابقي ساقه مربوط به پايه را از بالاتر از مكان پيوند است قطع كرد و بريد. البته اين كار را ميتوان بهتدريج نيز انجام داد به شكلي كه يك هفته بعد از انجام عمل پيوند ادامه ساقه پايه را از حدود ۱۰ سانتيمتري بالاي پيوندك بريد و بعد از گذشت دو هفته ديگر و مشاهده رشد پيوندك، باقيمانده پايه از بالاي پيوندك حذف كرد.
هرس كردن
در هنگام كاشت نهال جوان، شاخه اصلي از ارتفاع حدود ۷۰ سانتيمتري بالاي سطح خاك بريده ميشود و ۵-۳ شاخه اصلي كه البته فواصل مناسبي از يكديگر دارند و در اطراف تاج درخت پراكنده هستند نگهداري ميشوند. اين شاخهها در اصل چهارچوب اصلي درخت را در آينده تشكيل ميدهند. اين شاخهها نيز تا حدود يكسوم ارتفاعي كه دارند سرزني ميشوند و حدود دوسوم آنها باقي ميماند البته در صورت لزوم ميتوان اين مقادير را كاهش و يا افزايش داد. در سال دوم، سوم و چهارم هرس اين درختان شامل كم كردن شاخههايي كه موجب شلوغ شدن تاج درخت و همچنين قطع كردن و كوتاه كردن شاخههايي است كه با هم اصطكاك دارند. ميوههاي درختان زردآلو اكثراً بر روي شاخههاي كوچك دو ساله (سيخك هاي دوساله) شكل ميگيرند و هر سيخك بعد از ۴-۳ سال عمر خشكيده ميشود و از بين ميرود و يا در هنگام برداشت ميوهها همراه با ميوهها از درخت جدا ميشوند هرس سالانه اين درختان بهمنظور تحريك گياه به توليد سيخك انجام ميشود. بنابراين ساقههاي اين درختان در زمان هرس سرزني ميشوند بهنحويكه يكسوم از طول آنها كوتاه شود و دوسوم از طول باقي بمانند. اين سرزني رشد و نمو سيخكها را تحريك ميكند. در درختان بالغ زردآلو شاخههاي يكساله در درختان جوان و بالغ كه به ميوه دهي رسيدهاند ۶۰-۵۰ سانتيمتر و در درختان نسبتاً مسن كه هنوز توانايي مناسبي در توليد ميوه دارند حدود ۳۵-۲۵ سانتيمتر بايد در طي سال رشد كنند. اما اگر رشد بيش از اين مقدار است ميبايست كه از رشد بيرويه آنان با كمك عمل هرس جلوگيري كرد. البته با كوتاه كردن و سرزني شاخهها امكان رشد شاخههاي جانبي بشمار نيز هست كه تعداد آنها را نيز ميبايست كنترل كرد و قطع كرد تا تاج درخت دچار ازدحام و شلوغي نشود.
تنك كردن
عمل ديگري كه ميبايست در زمان شكلگيري ميوهها انجام داد تنك ميوه است زيرا تعداد ميوه شكل گرفته در اين درختان ميتواند زياد باشد كه در نتيجه تمامي ميوهها از فضاي كافي جهت بزرگ شدن برخوردار نيستند و در نتيجه ميوههايي كوچك و ريز شكل ميگيرد اما با كم كردن تعداد ميوههاي نارس در ابتداي رشد ميتوان كاري كرد كه ميوهها از فضاي كافي برخوردار باشند. حدود ۴۰ روز بعد از عمل گردهافشاني و يا به بيان ديگر زماني كه قطر ميوههاي جوان ۱٫۵ سانتيمتر شده بودند عمل تنك انجام ميشود. بين هر دو ميوه حدود ۸-۵ سانتيمتر فاصله در نظر گرفته ميشود و بقيه ميوهها حذف ميشوند.
آفات و بيماري ها
از آفات درختان زردآلو ميتوان به شته، شپشك، كنه تار عنكبوتي، مگس ميوه، پيچاننده برگ، سوسك چوبخوار و زنبور مغز خوار زردآلو اشاره كرد. از بيماريهاي درخت زردآلو ميتوان به بيماري پوسيدگي قهوهاي، شانكر باكتريايي، سفيدك پودري، پژمردگي به دليل قارچ ورتيسليوم اشاره كرد. براي مبارزه با پوسيدگي قهوهاي كه گلها و سرشاخهها را گرفتار ميكند در فصل بهار زماني كه غنچهها شروع به شكوفايي كردند درختان را با سم قارچكش همانند كلروتالونيل (غلظت بر اساس دستورالعمل كارخانه سازنده سم) سمپاشي كنيد.
خواص زردآلو
زردآلو يكي از ميوههاي خوبي است كه ورزشكاران بعد از ورزش ميتوانند بخورند. بهشرط آنكه بعد از خوردن، آب ننوشند. در زمستان ميتوانند از برگه زردآلو استفاده كنند و در تابستان اگر ميخواهند همراه آب باشد از برگه زردآلو خيسانده در آب استفاده شود.
زردآلو بازكننده گرفتگيهاي مجاري عروق و نرمكننده سفتيها است. ۱۰ صبح و ۵ عصر ميل شود.
زردآلو خاصيت آرام بخشي و نشاطآوري دارد؛ در ضمن خوردن آن به آنهايي كه ناراحتيهاي قلبي دارند نيز توصيه ميشود.
زردآلو به علت داشتن مقداري اسيد سالسيليك، براي درد مفاصل و رماتيسم مفيد است.
خيس شده آن را اگر شخصي كه مبتلابه تب است ميل كند و پشت سر آن آب گرم و عسل ميل كند باعث قطع تب ميشود.
در برگه زردآلو مقاديري ويتامين D وجود دارد كه در رشد استخوان و دندانها بسيار مؤثر است.
مصرف برگه زردآلو سبب هضم غذا ميشود و از يبوست جلوگيري ميكند. بدين منظور، ابتدا آن را با آب بشوييد. سپس آن را در آب خيس كنيد و بگذاريد يك شب بماند. سپس يك دانه ليموترش در آن بيندازيد و صبح ناشتا، برگه خيس خورده را همراه با آب آن ميل كنيد كه براي رفع يبوست بسيار مفيد است.
وجود فلوئور در زردآلو از پوسيدگي دندان جلوگيري ميكند.
زردآلو، باعث رفع تشنگي و عطش ميشود.
هيچگاه بعد از غذا زردآلو نخوريد و بعد از خوردن زردآلو حمام سرد ننماييد.
براي درمان اسهال ۱۰ گرم برگ خشك آن را با آب سرد ميل نماييد
براي از بين بردن كرم معده ۵ گرم از روغن مغز تلخ زردآلو با احتياط مصرف شود.
زردآلو حاوي آنتياكسيدان بالايي است. بيشترين ميزان آنتياكسيدان آن متعلق به فلاونوئيد پلي فنوليك مانند لوتئين، زآگزانتين و بتاكريپتو گزانتين ها است؛ مجموعه اينها موجب حفاظت بيشتر سلولها در برابر راديكالهاي آزاد اكسيژن كه دليل پيري، سرطانها و بيماريهاي مختلف ميباشند، ميشود.
براي خرد كردن سنگ مثانه ۵ گرم از روغن مغز تلخ زردآلو با احتياط مصرف شود. سپس هر ۴ ساعت يك ليوان عرق خارشتري.
شكوفههاي خشك شده زردآلو خونريزي داخلي و بيروني را بند ميآورد.
زردآلو ضد سرطان است (مخصوصاً سرطان ريه و لوزالمعده).
زردآلوي رسيده به علت دارا بودن ويتامينهاي گروه B براي درمان بيماريهاي عصبي و روحي، بيخوابي، خستگي شديد، گيجي، فراموشي و ... مفيد است.
كساني كه كارهاي فكري زياد دارند خوردن زردآلو را فراموش نكنند.
براي كساني كه لاغر هستند خوردن زردآلو در فواصل غذا مفيد است.
زردآلو براي خانمهاي حامله بهعنوان عصرانه بسيار مفيد است.
زردآلو سرشار از ويتامين A است كه به رشد اطفال كمك كرده و باعث تقويت بينايي در آنها ميشود.
در بين سبزيجات، هويج و در بين ميوهها، زردآلو بيشترين مقدار بتاكاروتن را دارند و هيچ ميوه ديگري به اين اندازه داراي بتاكاروتن نيست. بتاكارتوتن از پوست در برابر اشعه ماوراي بنفش محافظت ميكند.
بتاكاروتن موجود در زردآلو مانع پينه بستن و خشك شدن پوست ميشود. وقتي پوست بدن پوسته پوسته شده و سفيد يا خاكستري رنگ ميشود، نشانه كمبود بتاكاروتن است.
پوستهايي كه خيلي خشك هستند چند برگه خشك زردآلو را در روغن زيتون خيس نموده سپس كوبيده بهصورت ماسك روي پوست صورت بگذاريد.
براي ترك دستوپا از تركيب برگه زردآلو كه در روغن بادام زميني خيسانده استفاده شود.
براي رفع چروك صورت آب زردآلوي تازه را با كمي شير و عسل مخلوط نموده ابتدا پوست را با صابون گياهي شسته سپس با اين محلول ماساژ دهيد.
ماسك زردآلو لطيف كننده پوست صورت و گردن است.
براي رفع چروك صورت آب زردآلوي تازه را با كمي شير و عسل مخلوط نموده ابتدا پوست را با صابون گياهي شسته سپس با اين محلول ماساژ دهيد.
براي جلوگيري از نفخ خوب است كه هسته زردآلو را هم بخوريم.
هسته تلخ زردآلو مواد سمي به نام اسيد سيانيدريك و اسيد پروسيك دارد. لذا خوردن هسته تلخ زردآلو خطرناك است.
مغز هسته از نظر طب قديم ايران گرم و خشك و برگ و گل آن سرد و خشك است.
مغز زردآلو آن تقويتكننده قواي جنسي است
خواص روغن زردآلو
روغن هسته زردآلو را اگر در گوش بچكانيد صداهاي گوش را از بين برده و سنگيني گوش را درمان ميكند.
روغن مغز هسته براي نرم كردن پوست مفيد است
روغن مغز هسته اگر تلخ باشد كشنده كرم معده و روده است
روغن تلخ هسته ورم مقعد را از بين برده و سنگ مثانه را خرد ميكند.
دم كرده برگ زردآلو براي قطع اسهال مفيد است
مضرات زردآلو
اشخاص سالخورده و كودكان بايد از زياد خوردن آن احتراز كنند. هميشه بايد زردآلو را قبل از غذا خورد و همراه با آن هسته آن را نيز تناول نمود زيرا هسته زردآلو ضد نفخ بوده و هضم آن را آن آسان ميسازد.
افرادي كه ناراحتي كبدي دارند، بايد از زياد خوردن زردآلو پرهيز كنند.
مصرف زياد زردآلو باعث ايجاد لكهاي سفيد پوستي ميشود.
زردآلو از نظر طب قديم ايران سرد و تر است، لذا براي سردمزاجان مضر است.
اين ميوه را هنگام ناشتا و با معده خالي نخوريد، زيرا سبب دلپيچه ميشود.
هرگز زردآلو را بعد از غذاهاي سنگين نخوريد.
بعد از خوردن زردآلو آب سرد ننوشيد يا با آب سرد استحمام نكنيد، زيرا باعث ايجاد گاز و نفخ در معده ميشود.
اگر بعد از خوردن زردآلو دچار سنگيني و نفخ معده شديد، فوراً مقداري زيره را دم كرده و ميل نماييد يا مقداري عرق زيره يا عرق نعنا بخوريد.
زردآلو خشك شده اغلب با سولفيتها عملآوري ميشوند تا عمر طولانيتري داشته باشند و در برابر اكسيداسيون و بيرنگ شدن در طي خشك شدن مقاومت بيشتري داشته باشند مانند آن چه براي ديگر ميوههاي خشك مانند انجير نيز اتفاق ميافتد.
سولفيت كه رنگ نارنجي روشن زردآلو را در طي فرايند خشك شدن تثبيت ميكند موجب ايجاد حالتهاي حاد تنفسي در برخي افراد حساس مبتلا به آسم ميشود. بنابراين افراد حساس به سولفيت ميتوانند در عوض از ميوههاي خشك بدون سولفور كه قهوهاي رنگ هستند استفاده نمايند.
براي خريد بذر زردآلو و ساير درختان مثمر به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.
همچنين از راههاي زير نيز ميتوانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:
۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat.shop
۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:
۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۸۳۳
برچسب: زردآلو، بذر زردآلو، بذر، خريد بذر، فروشگاه بذر، درخت زردآلو،
ادامه مطلب